ΠΩΣ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ
Οι επιπτώσεις των γενεών από το προγεννητικό άγχος της μητέρας έχουν αποδειχθεί, αλλά τα στοιχεία για τη βιολογική ενσωμάτωση του μητρικού άγχους προ σύλληψης, συμπεριλαμβανομένων των δυσμενών εμπειριών παιδικής ηλικίας (adverse childhood experiences (ACEs)), στα βρέφη έλλειπαν. Η ομάδα της Dr Stacy Druryπου με τις έρευνες της έχει φωτίσει το ρόλο του στρες και του τραύματος στην φυσιολογία, επιδιώκοντας να διευρύνει την κατανόηση των ψυχικών και σωματικών κινδύνων για την υγεία δημοσίευσε μια μελέτη για τις βιολογικές επιπτώσεις του στρες από την μητέρα στο βρέφος (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29096774 )
Τα αποτελέσματα των ερευνών έδειξαν ότι για τα νήπια με μητέρες με δυσμενείς ανεπιθύμητες παιδικές εμπειρίες προβλέπετε ένα χαμηλότερο σημείο ρύθμισης ενώ αυτά που οι μητέρες εκδήλωσαν προγεννητικό άγχος παρουσίασαν εξασθένιση της ανάκαμψης από το stress.
Η έρευνα έδειξε ότι τα πρώιμα παιδικά τραύματα μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία και να μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Και αυτό μπορεί να συμπεριλαμβάνει εκτός από το στρες στην εγκυμοσύνη και τις δυσμενείς παιδικές εμπειρίες της ίδιας της μητέρας.
Η έρευνα έδειξε ότι ο βιολογικός δείκτης της ικανότητας ενός βρέφους να ρυθμίζει το στρες επηρεάζετε όχι μόνο από την ποσότητα του στρες που η μητέρα του παιδιού βίωσε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και κατά την πορεία της ζωής της και ιδιαίτερα στην παιδική της ηλικία.
Οι ερευνητές μετρούσαν σε αλληλεπίδραση το respiratory sinus arrhythmia (RSA) του παιδιού και της μητέρας. Το RSΑ είναι δείκτης του παρασυμπαθητικού μας συστήματος με την μεσολάβηση της αυτορρύθμισης και δείχνει την ικανότητα μας να προσαρμοζόμαστε στο περιβάλλον και την διακύμανση του καρδιακού ρυθμού που βιώνουμε όταν αναπνέουμε το γνωστό μας HRV (Μεταβλητότητα καρδιακού ρυθμού)
H αναπνοή και οι διαφορές στην μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού HRV συνδέονται με την ψυχική και σωματική έκβαση της ζωής
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το στρες στην εγκυμοσύνη επηρεάζει διαφορετικά από το στρες που βίωσε η μητέρα στην δική της παιδική ηλικία.
Το στρες στην πρώιμη διάρκεια της ζωής της μητέρας έθεσε μια χαμηλότερη γραμμή αναφοράς (baseline) που είχε ως αποτέλεσμα λιγότερη διακύμανση αφού μείωσε την αρχική τιμή ή το σημείο εκκίνησης του παιδιού, ενώ το Προγεννητικό στρες επηρέασε την αλλαγή στο RSA επαναφορά από μια στρεσσογόνο κατάσταση μειωμένη ανάκτηση ( recovery).
Μια άλλη μελέτη του Tufts University ερεύνησε εάν οι αλλαγές που παρουσιάζονται στο σπέρμα μπορούν να επιφέρουν επιγενετικές αλλαγές στα παιδιά. Η μελέτη τους έχει δημοσιευθεί στο Translational Psychiatry.
Αλλαγές στο σπέρμα μπορεί να μεταφέρουν επιγενετικές αλλαγές στα παιδιά;
Ο Larry Feig στο Tufts University και οι συνάδελφοί του έχουν δείξει ότι το ψυχολογικό στρες φαίνεται να έχει παρόμοιες αλλαγές στο σπέρμα των ποντικιών και των ανθρώπων. Διερευνώντας το σπέρμα των ανδρών, οι ερευνητές βρήκαν ότι τα δείγματα των ανδρών με κακοποίηση παρουσίαζαν χαμηλότερες συγκεντρώσεις δυο τύπων Micro – RNA, τους miR-34 and miR-449, έως και 100 φορές πιο χαμηλά.
Η ομάδα τότε διερεύνησε το ίδιο στα ποντίκια. Ένας σταθερός τρόπος να εξετάζεις το στρες στα ποντίκια είναι να τα μετακινείς σε καινούρια κλουβιά με καινούρια ποντίκια, μέχρι να φτάσουν την ενηλικίωση. Όταν η ομάδα το πραγματοποίησε αυτό, βρήκαν ότι τα αρσενικά είδη που παρουσίαζαν άγχος είχαν χαμηλότερα επίπεδα miR-34 and miR-449 στο σπέρμα τους. Μάλιστα ταίριαζαν αρσενικά ποντίκια με θηλυκά τα οποία δεν παρουσίαζαν άγχος. Τα έμβρυα τους φάνηκε να έχουν χαμηλότερο επίπεδο και των δυο τύπων M-RNA. Το ίδιο παρουσιάστηκε στο σπέρμα του απόγονου τους με τη σειρά του.
Ο Dr Feig και η ομάδα του έχουν δείξει ότι οι θηλυκοί απόγονοι των αρσενικών ποντικών με άγχος τείνουν να έχουν περισσότερο άγχος και να είναι λιγότερο κοινωνικοί. Επιπλέον, οι γιοι των αρσενικών ποντικών με άγχος δημιουργούν θηλυκά παιδιά με στρες. Οι επιδράσεις των αλλαγών των κλουβιών, με άλλα λόγια, φαίνεται να διαρκεί για τουλάχιστον τρεις γενιές!
“Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και θάρρος, αλλά για να το κάνουμε αυτό πρέπει να κατανοήσουμε τι κάνουν αυτές οι [τραυματικές] εμπειρίες σε ένα παιδί”, δήλωσε η Drury και να βρούμε τι άλλες εμπειρίες θα μπορούσαν να είναι προστατευτικές ώστε να οικοδομούν ένα είδος ασπίδας γύρω από τα παιδιά”.
Όλοι μας οδηγούμαστε στο ίδιο βασικό ερώτημα: Πώς το τοξικό άγχος – είτε ποσοτικοποιείται βιολογικά, ψυχολογικά, κοινωνικά ή δομικά – επηρεάζει την υγεία και την ψυχική υγεία από γενιά σε γενιά και πώς μειώνουμε το βάρος του για τα παιδιά και τις οικογένειες; Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα και χρειάζεται τόσο πολύ δημιουργικότητα και συλλογική δράση όσο μπορούμε να συγκεντρώσουμε »
Οι παρατεταμένες και επαναλαμβανόμενες προκλήσεις για τα άτομα εντείνουν την έκθεση της οικογένειας και της κοινότητας υπάρχει ανάγκη για αναγνώριση της κοινωνικής πολιτικής και της στήριξης της οικογένειας ως πολιτική Υγείας.
Ο κύκλος του στρες και του τραύματος, ιδιαίτερα στην πρώιμη ζωή επηρεάζουν τα συστήματα μας και κυρίως τον μηχανισμό που ανταποκρίνονται στο στρες επηρεάζοντας την τροχιά της υγείας ολόκληρης της κοινωνίας διαμορφώνοντας ευπαθείς ανθρώπους – χωρίς ανθεκτικότητα, καθιερώνοντας την κουλτούρα του στρες ως νοοτροπία.
Οι ερευνητές μελετούν τώρα ποιες θα ήταν οι πιο κατάλληλες στρατηγικές για πρώιμες παρεμβάσεις στην παιδική ηλικία που θα μπορούσαν να ρυθμίσουν το RSA και να αλλάξουν τον τρόπο που ανταποκρίνονται τα παιδιά στο στρες. Υπογραμμίζουν ότι η μείωση του στρες με παρεμβάσεις για τις έγκυες γυναίκες ή εκείνων που εξετάζουν την εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο σωματικό και ψυχικό κίνδυνο για την υγεία των επόμενων γενεών.
Όταν το τραύμα είναι τρόπος ζωής και οι αντιξοότητες και οι προκλήσεις, είναι όλο και πιο συχνές τότε ή παρέμβαση για την προστασία του παιδιού και η δημιουργία ανθεκτικότητας στην κοινωνία είναι απαραίτητη. Για να δημιουργηθεί ένα ανθεκτικό παιδί, κάποιοι γονείς θα χρειαστούν υποστήριξη και καθοδήγηση , οι οικογένειες επιδρούν και επηρεάζονται από το περιβάλλον.
Οι αλληλεπιδράσεις εντός και μεταξύ των διαφορετικών περιβαλλόντων μιας οικογένειας αποτελούν την «συνοχή » της οικογένειας, βασικό στοιχείο της προοπτικής. Η οικογένεια εκτελεί πολλές λειτουργίες για τα μέλη της, απαραίτητες για την υγιή ανάπτυξη και μεσολαβεί μεταξύ του παιδιού και των άλλων περιβαλλόντων.
Πρέπει να διαμορφώσουμε στρατηγικές και προγράμματα δράσης για να σπάσουμε τον κύκλο μετάδοσης στρες
και να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των ανθρώπων άμεσα!
